– Niska temperatura i zachmurzenie w sposób bezpośredni nie wpływają szkodliwie na odbiór programów satelitarnych. Należy jedynie zwracać uwagę na to, aby śnieg, lód czy szron nie oblepiły anteny satelitarnej i konwertera, o czym pisałem w styczniowym numerze „TV-Sat Magazynu”.
Warunki zimowe są ostrym testem, sprawdzającym jakość konwertera, solidność podłączenia kabla koncentrycznego, odporność materiałów, z których wykonano antenę satelitarną oraz sztywność zamocowania anteny.
Prawidłowo wykonany konwerter satelitarny powinien pracować co najmniej do temperatury -30° C bez pogorszenia jakości. Jakie mogą być objawy uszkodzenia lub pogorszenia parametrów konwertera?
Może zdarzyć się całkowity zanik programów satelitarnych, brak niektórych programów – zwłaszcza zgrupowanych w tym samym podzakresie częstotliwości (górnym lub dolnym) lub na tej samej polaryzacji (poziomej lub pionowej). Ponadto może wystąpić odstrojenie wewnętrznego generatora w konwerterze od wartości nominalnej, objawiające się długim czasem przełączania programów satelitarnych.
Dotkliwe są skutki zaniku oscylacji (zgaśnięcia) wewnętrznego generatora lub jego znacznego odstrojenia. Objawia się to całkowitym brakiem możliwości odbioru programów satelitarnych. Przyczyną może być nieszczelność (rozhermetyzowanie się) obudowy konwertera albo nieprawidłowa stabilizacja bądź kompensacja częstotliwości generatora.
Zdarza się, że nieszczelny konwerter po dokładnym wysuszeniu, np. przez kilka dni na kaloryferze, zaczyna działać prawidłowo. Należy go jednak wymienić na inny, wolny od wad, aby usterka nie się powtarzała. Statystycznie są to rzadkie przypadki, niemniej mogą wystąpić. Konwertery satelitarne są w tej chwili tanie (od 30 zł), produkowane wielkoseryjnie, nie są poddawane pełnym testom klimatycznym, bo to znacznie podniosłoby ich cenę. Konwertery dla telewizji satelitarnej zalicza się w tej chwili do wyrobów powszechnego użytku – producenci gwarantują ich poprawną pracę w niskiej temperaturze do -25°/-30° C. Istnieją wyroby przeznaczone do celów przemysłowych lub militarnych, których dolna temperatura pracy wynosi -40° C lub nawet -55° C, ale ich ceny są znaczne.
Osobiście wielokrotnie przeprowadzałem badania techniczne konwerterów. Stwierdzałem, że większość typów pracuje poprawnie do temperatury -30° C. Badania w jeszcze niższej temperaturze trudno jest wykonać, bo brakuje odpowiednich komór klimatycznych lub zamrażarek.
Innym miejscem, które może zawieść w warunkach zimowych, jest połączenie kabla koncentrycznego z konwerterem, czyli połączenie wtyku typu F z gniazdem. Wewnętrznym wtykiem jest drut miedziany o średnicy ok. 1 mm, stanowiący środkową żyłę kabla koncentrycznego. W trudnych warunkach atmosferycznych surowa miedź pokrywa się cienką warstwą tlenków, zwanych patyną. Warstewka ta źle przewodzi prąd elektryczny, do konwertera nie dociera napięcie zasilające o wartości 13 lub 18 V i konwerter przestaje działać. Pomaga odkręcenie wtyku i oskrobanie miedzi z warstwy tlenków lub – bardziej radykalnie – obcięcie kilku cm kabla i osadzenie nowego wtyku F. Trzeba zwracać uwagę na solidne zamocowanie wszystkich wtyków F, narażonych na bezpośrednie wpływy atmosferyczne. Wtyków takich może być kilka, zwłaszcza w rozbudowanych instalacjach antenowych, przeznaczonych do odbioru sygnałów z kilku satelitów.
Wrażliwe na niską temperaturę oraz bezpośrednie nasłonecznienie, zawierające promieniowanie nadfioletowe, są elementy wykonane z tworzyw sztucznych. W praktyce niektóre detale przy antenie satelitarnej, takie jak wsporniki, uchwyty, a nawet całe talerze anten mogą być wykonane z tworzyw sztucznych. Odpowiedzialni producenci anten stosują materiały odpowiedniej jakości, odporne na mróz i nadfiolet, np. tworzywa wzmocnione włóknem szklanym. Zdarzają się czasem anteny gorszej jakości – obecna zima jest odpowiednią porą na wykrycie ich wad. Po zakończeniu zimy należałoby wykonać przegląd swojej anteny satelitarnej, nawet gdy odbiór programów nie uległ pogorszeniu.