– Kraje europejskie są obsługiwane przez bardzo dużą liczbę satelitów. Do wyboru jest ponad 20 miejsc na orbicie, na których jest umieszczonych w sumie kilkadziesiąt satelitów, dysponujących łącznie kilkoma tysiącami transponderów. O wyborze konkretnego transpondera decydują następujące czynniki:
* dobra widoczność satelity z danego kraju, czyli położenie satelity wysoko ponad horyzontem – najlepiej powyżej 20 stopni;
* wiązka satelitarna o odpowiednim kształcie, skierowana tak, aby w kraju zapewnić sygnał o dużej gęstości mocy;
* możliwość wynajęcia, w zależności od potrzeb, całego transpondera, części transpondera lub kilku transponderów;
* możliwość zawarcia umowy długoterminowej, znacznie korzystniejszej od dzierżawy transpondera na krótki okres;
* dobra jakość techniczna transpondera – bezawaryjność, stabilność mocy, małe szumy fazowe i zniekształcenia, przystosowanie do transmisji sygnałów w nowym standardzie DVB-S2.
Po wprowadzeniu telewizji cyfrowej znacznie wzrosła zdolność transmisyjna satelitów, dzięki czemu nie wszystkie transpondery są zajęte i nadawcy programów mają możliwość wyboru najkorzystniejszych ofert. Większość nadawców polskich platform cyfrowych wybrała konstelację satelitów Hot Bird, umieszczonych na pozycji orbitalnej 13E. Zgrupowanie na jednej pozycji programów satelitarnych przeznaczonych do powszechnego odbioru jest wygodne dla odbiorców i nadawców. Inna sytuacja występuje, gdy niektóre programy (np. przekazy, reportaże, wymiana między nadawcami) nie są przeznaczone dla indywidualnych abonentów, lecz są kierowane do odbiorców profesjonalnych, takich jak:
* stacje czołowe telewizji kablowej;
* ośrodki nadawcze telewizji naziemnej;
* telewizyjne ośrodki studyjne;
* zagraniczne ośrodki telewizyjne.
W powyższych przypadkach dopuszczalne jest stosowanie dużych anten i profesjonalnego sprzętu u odbiorców. Często wybierane są transpondery o niższej mocy, istniejące na satelitach mniej obleganych i dzięki temu tańszych. Konieczność skierowania anteny satelitarnej w nietypowym kierunku nie jest w tym przypadku wadą, lecz zaletą, gdyż radykalnie zmniejsza liczbę osób, które mogą „podglądać” programy nieprzeznaczone do powszechnego odbioru. Większość tego rodzaju programów jest kodowana, co dodatkowo utrudnia możliwość ich odbioru przez osoby nieupoważnione.
W tablicy przedstawiłem rozmieszczenie krajowych programów satelitarnych, aktualne w połowie kwietnia 2010 r. Pod nazwą „polskie” programy mieszczą się różne ich odmiany:
– programy z polską wersją językową, niezależnie od miejsca ich wyprodukowania;
– programy z zagraniczną ścieżką dźwiękową, umieszczone w platformach satelitarnych, przeznaczone dla polskich abonentów – są to przede wszystkim programy muzyczne, a także promujące kulturę i język innych krajów.
Można zauważyć, że nasz kraj jest potęgą w korzystaniu z telewizji satelitarnej. Jesteśmy użytkownikami 282 satelitarnych programów TV, zgrupowanych na 55 transponderach, ulokowanych w 12 miejscach na orbicie geostacjonarnej. Zdarza się, że niektóre „polskie” programy powtarzają się, występują jednocześnie na kilku transponderach i kilku miejscach na orbicie. Jest to nieoptymalne z punktu widzenia kosztów, ale wygodne dla użytkowników i odbiorców.
Dominującą rolę odgrywa pozycja 13E, z której jest nadawanych w sumie aż 221 „polskich” programów TV. Niektóre z nich występują kilka razy równolegle, powtarzają się na różnych transponderach. Niekodowane „polskie” programy są obecne tylko na 4 pozycjach satelitarnych: 13E (Hot Bird), 19,2E (Astra), 7E (Eutelsat W3A) oraz 5E (Sirius/Astra).