– Typowy transpondera satelitarny służy do odbioru sygnałów emitowanych z powierzchni Ziemi i po wzmocnieniu nadawanych z powrotem w kierunku określonego obszaru na Ziemi. Jest to więc przekaźnik sygnałów RTV i telekomunikacyjnych na trasie Ziemia-satelita-Ziemia. Wzmocnienie transpondera musi być olbrzymie, aby skompensować tłumienie sygnału, występujące na trasie Ziemia-satelita-Ziemia. Konieczne jest przesunięcie częstotliwości odbieranej na inną, nadawaną przez transponder, aby nie nastąpiło sprzężenie zwrotne i wzbudzenie transpondera. Najczęściej transponder nie modyfikuje sygnału, wręcz przeciwnie dąży się do tego, aby nie wprowadzał żadnych zniekształceń. Jest to więc przeźroczysty (transparentny) przekaźnik sygnału.Współczesny satelita telewizyjny lub telekomunikacyjny ma na swoim pokładzie kilkadziesiąt transponderów, z których jednocześnie czynnych może być ponad 30, a pozostałe są rezerwowe. Zasoby częstotliwości, przeznaczone dla telewizji satelitarnej, pozwalają uruchomić na jednej pozycji orbitalnej około 120 transponderów. Aby wykorzystać w pełni te zasoby, trzeba umieścić na wspólnej pozycji orbitalnej co najmniej 3 satelity, każdy o masie ok. 6 ton. Taka wielkość satelity i liczba umieszczonych na nim transponderów są optymalne z punktu widzenia możliwości współczesnej techniki.Parametry ogólne typowego transpondera satelitarnego są następujące.* Maksymalna moc wyjściowa nadajnika ok. 120 W.* Szerokość 3 dB pasma jest następująca: aktualnie dominują dwa typy transponderów – szerszy 33 MHz lub rzadziej – węższy 26 MHz.* Pojemność symbolowa: dla szerszego transpondera wynosi SR=27,5 MSymb/s, dla węższego 22 MSymb/s. * Szerokość wiązki antenowej transpondera – ok. 5 stopni, pozwalająca na objęcie zasięgiem części kontynentu, np. części Europy.Jak powyżej wspomniałem, transponder satelitarny ma cechę przeźroczystości – czyli można w nim stosować dowolnie wybraną modulację oraz parametry zwielokrotnienia i kodowania cyfrowego. O tym wyborze decyduje koncesjonowany nadawca RTV, wynajmujący transponder, a nie właściciel satelity. Ograniczenia są następujące: nie wolno przekraczać szerokości pasma transpondera ani maksymalnej mocy jego nadajnika. bo wystąpią zakłócenia i zniekształcenia.Jeżeli użytkownik transpondera zastosuje zaawansowaną modulację 8PSK oraz wysoką sprawność kodowania FEC np. 3/4 lub 5/6, to pojemność jednego typowego transpondera pozwala na wykorzystanie go do przesyłania dwudziestu kilku cyfrowych programów SDTV (o standardowej rozdzielczości). Programów HDTV mieści się orientacyjnie 3 razy mniej. W jednym transponderze, w ramach wspólnego strumienia transportowego można ulokować kombinację cyfrowych programów HDTV, SDTV oraz radiofonicznych. Bardziej efektywne jest wykorzystywanie całego transpondera przez jednego użytkownika, bo możliwe jest wprowadzenie jednego wspólnego strumienia transportowego i wykorzystanie pełnej mocy nadajnika w transponderze. Dopuszczalne jest podzielenie transpondera pomiędzy kilku a nawet kilkuset małych użytkowników, na zasadzie przydzielenia każdemu z nich wąskiego wycinka częstotliwości. Rozpoznać to można łatwo po małej liczbie SR, przyporządkowanej nadawaniu. Efektywność wykorzystania transpondera jest w takim przypadku mniejsza, bo trzeba wprowadzić puste przedziały ochronne i zredukować moc nadawania, aby nie powstawały wzajemne zakłócenia. Transponderów satelitarnych zwykle nie kupuje się na własność, tylko wynajmuje. Zakup konkretnego transpondera byłby ryzykowny, bo w razie jego awarii nadawca straciłby całkowicie możliwość rozsyłania swoich programów. Wystrzelenie kolejnego satelity to kwestia wielu miesięcy a nawet kilku lat. Kolejka oczekujących na wystrzelenie rakiety z satelitą na szczycie jest długa. Lepiej jest wynająć jeden lub kilka transponderów od właściciela satelitów. Jeden duży satelita telewizyjny kosztuje orientacyjnie 200 mln USD. Właścicielami satelitów są organizacje o znacznym potencjale finansowym – duże koncerny lub państwa. Faktycznie wynajmuje się nie konkretny fizyczny transponder, tylko transponder wirtualny o parametrach określonych w umowie najmu. Na właścicielu satelity spoczywa troska o zapewnienie bezawaryjnej pracy transpondera, jego serwisu na odległość, a w razie usterki szybkiego włączenia zapasowego transpondera o identycznych parametrach, umieszczonego na tym samym lub sąsiednim satelicie. Dla użytkownika z Ziemi wygląda to tak, jakby stale miał do dyspozycji ten sam transponder o dobrych parametrach. Tego rodzaju warunki obsługi jest w stanie zapewnić właściciel satelitów o dużym potencjale, który ma do dyspozycji flotę kilkunastu satelitów. W praktyce solidny właściciel satelitów musi mieć do dyspozycji rezerwowe transpondery, które znajdują się w kosmosie w stanie uśpienia.Niektóre państwa średniej wielkości miały ambicje posiadania własnych pojedynczych satelitów, ale kończyło się to niepomyślnie, bo nieoczekiwana awaria całego satelity albo pojedynczych jego transponderów lub utrata zdalnego sterowania nad pracą transpondera nagle uniemożliwiały korzystanie z transmisji satelitarnych.Satelity telewizyjne są umieszczane na orbicie geostacjonarnej, na wysokości ok. 40 tys. km nad powierzchnią naszej planety, dzięki czemu są nieruchome dla użytkownika znajdującego się na Ziemi. Orbita ta jest tak odległa, że nie ma możliwości wysłania na nią astronautów albo robotów naprawczych. Taniej jest zamówić i wystrzelić nowego satelitę niż zaplanować i zapłacić za naprawę w kosmosie uszkodzonego transpondera.