– W najbliższych miesiącach zapewne nie nastąpią zmiany w liczbie multipleksów telewizji naziemnej, ani w przydzielonych miejscach dla poszczególnych nadawców. Sytuacja jest zabetonowana do roku 2022, kiedy nastąpi wygaśnięcie dotychczas wydanych w Polsce koncesji na miejsca dla nadawców w pierwszych trzech multipleksach. Wcześniejsze zmiany są mało prawdopodobne. Mogłyby nastąpić w przykładowych sytuacjach.* Gdyby jakiś nadawca dobrowolnie zrezygnował z przydzielonego lub wykorzystywanego aktualnie kanału TV.* Gdyby dwóch nadawców chciało przekształcić dwa kanały SD w jeden wspólny HD.* Gdyby jakiś nadawca w rażący sposób naruszał przepisy lub nie płacił operatorowi technicznemu za retransmisję programów TV i został pozbawiony koncesji. Po roku 2022 będą możliwe daleko idące zmiany. Przy czym niektóre zmiany będą wymagać śmiałych decyzji, np. ewentualnego przejścia z DVB-T na bardziej pojemny DVB-T2. Trzeba sobie zdawać sprawę, że w telewizji naziemnej jest mało miejsca do rozdysponowania i nie uda się zmieścić dużej liczby kanałów TV, ani w łatwy sposób podwyższyć rozdzielczości do HD, a zwłaszcza do UHD 4K. Dodatkowym utrudnieniem staje się presja niektórych krajów, zwłaszcza z Europy Zachodniej, aby telewizja naziemna wycofała się z wyższych kanałów o numerach z grupy 50, czyli z tzw. pasma 700 MHz. Po co? Żeby zasoby częstotliwości przeznaczyć do innych zastosowań, zwłaszcza dla Internetu mobilnego. Podobnie jak to wcześniej stało się z kanałami TV pasma 800 MHz, z których TV naziemna musiała całkowicie zrezygnować. Także w Polsce.Czy to oznacza, że zmniejszy się liczba multipleksów ogólnokrajowych? Niekoniecznie, bo będzie okazja, aby dokonać rewolucji w krajowej sieci naziemnej telewizji cyfrowej (NTC). Nie tak olbrzymiej rewolucji, jak w chwili przejścia z telewizji analogowej na cyfrową, ale istotnej. W ubiegłym roku KRRiT (Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji) wystosowała zaproszenie do udziału w konsultacjach, dotyczących przyjęcia kierunków strategicznych na lata 2017-2022. Zaproszenie miało charakter otwarty, każda instytucja, firma i osoba prawna czy prywatna mogła wziąć udział w konsultacjach. Napłynęło dużo interesujących postulatów i uwag dotyczących przyszłości krajowych multipleksów w NTC. Wyniki konsultacji można przedstawić w poniższych punktach.HD jako obowiązujący standardObecnie NTC nie osiągnęła jeszcze w pełni oczekiwanej, wysokiej jakości sygnału. W Polsce na 32 bezpłatne programy NTC tylko dwa nadawane są w HD. Niestety HD w wersji częściowo zubożonej, ze względu na brak wolnej pojemności w multipleksach. Tymczasem na platformach satelitarnych, w sieciach kablowych i w Internecie, telewizja wysokiej rozdzielczości staje się powszechnym standardem. KRRiT będzie więc zmierzać do wprowadzenia standardu HD we wszystkich programach naziemnych.Wprowadzenie DVB-T2 W celu rozpowszechnienia HD konieczna byłaby zmiana standardu nadawania sygnału telewizyjnego z DVB-T na DVB-T2 oraz zastosowanie bardziej efektywnego sposobu kompresji (HEVC zamiast MPEG4). Lub innego sposobu kompresji cyfrowej wizji, jeśli taki się pojawi. Oferta programowa w NTC – bez zmianKRRiT nie planuje znacznego rozszerzenia NTC o nowe programy, lecz sukcesywne udostępnianie odbiorcom obecnej oferty programów NTC w wysokiej rozdzielczości HD.MUX 5 – pierwszy multipleks wyłącznie w HDAby zachęcić odbiorców do odpowiedniego wyposażenia gospodarstw domowych, KRRiT zamierza wykorzystać MUX 5 do promocji nowego standardu DVB-T2 (z HEVC) umieszczając w nim programy w HD. Mogłyby tam znaleźć się najbardziej popularne programy. spośród już obecnych w NTC lub programy nowe.Warunki techniczne dla odbiorników TVW celu zagwarantowania, że konwersja do DVB-T2 przebiegnie bez zakłóceń, a w szczególności nie spowoduje braku możliwości odbioru programów telewizyjnych ze względu na niedostosowanie odbiorników NTC, należy z odpowiednim wyprzedzeniem:– określić minimalne wymagania dla urządzeń dopuszczonych do sprzedaży w Polsce, opublikowanym w nowym rozporządzeniu Ministra Cyfryzacji;– wyznaczyć datę tzw. switch off (zakończenie emisji w dotychczasowym standardzie). Zdaniem KRRiT, switch off powinien nastąpić w 2022 roku, wraz z zakończeniem procesu tzw. refarmingu tj. wymiany kanałów w NTC, w związku z nowym przeznaczeniem pasma 700 MHz. W kwestii ustalenia daty switch off istotne będzie stanowisko nadawców i operatorów technicznych, których najbardziej dotyczy konwersja. Ze względu na koszty i roboty modernizacyjne. – przeprowadzić skuteczną kampanię informacyjną społeczeństwa.DVB-T – nadal bezpłatna W związku z rozwojem internetowych serwisów VoD, zawierających bogatą ofertę w modelu płatnym, dostęp do programów telewizyjnych w NTC powinien pozostać dla widzów otwarty (bez kodowania). KRRiT nie zamierza zatem uruchamiać multipleksów telewizji naziemnej, dostępnych za dodatkową opłatą.Telewizja hybrydowa HbbTVNiektórzy uczestnicy konsultacji zwrócili uwagę, że należałoby także zagwarantować usługę HbbTV, nie tylko w nadawaniu naziemnym, ale również w wymaganiach technicznych dla dekoderów satelitarnych i kablowych.Realność terminu 2022 r.Uczestnicy konsultacji sygnalizowali, że niektóre cele wyznaczone dla przyszłościowych multipleksów telewizji naziemnej mają horyzont wieloletni. Należałoby wydzielić dwa etapy – cel bliższy, do roku 2022 i dalszy – po roku 2022. Społeczne koszty reformy multipleksówNależy brać pod uwagę koszty, jakie może ponieść społeczeństwo w przypadku konieczności wymiany telewizorów na inne, o zmienionych parametrach. Na dotacje ze strony skarbu państwa albo z funduszy europejskich nie ma co liczyć. Gigantyczna operacja wymiany milionów telewizorów była już przerabiana kilka lat temu, w czasie przechodzenia z analogu na cyfrę. Ilość czy jakośćDotychczasowi nadawcy i operatorzy techniczni zwracają uwagę, że koszty nadawania, produkcji programów TV i zakupu licencji są wysokie i zwiększanie liczby niekodowanych kanałów telewizji naziemnej odbije się na ich jakości (programowej i technicznej). MUX8 w miejscu MUX5 MUX8 nie rozwija się, ma znikomą oglądalność, ze względu na problemy z dodatkowymi, oddzielnymi antenami odbiorczymi na pasmo VHF (200 MHz). A gdyby tak MUX8 przesunąć do pasma UHF, zająć częstotliwości przewidziane dla MUX5? Oczywiście zamiast nowego MUX5 byłby stary MUX8, ale o lepszym zasięgu. Przyszłość MUX4Pod oznaczeniem MUX4 kryje się telewizja mobilna, także naziemna i cyfrowa, wykorzystująca pulę kanałów przydzielonych dla TV w paśmie UHF. Brak propozycji w sprawie rozwoju, utrzymania w dotychczasowym stanie lub ograniczania telewizji mobilnej MUX4. Za kilka lat powstanie okazja, aby niejedno poprawić i unowocześnić w naziemnej telewizji cyfrowej. Jeśli będzie zainteresowanie najważniejszych uczestników przedsięwzięcia, takich jak władze państwowe, telewizja publiczna, nadawcy komercyjni, operatorzy techniczni multipleksów itp. Faktyczna decyzja będzie zależeć od tego, czy całe przedsięwzięcie okaże się opłacalne. Jeśli nie, wtedy może skończyć się na małych zmianach kosmetycznych, np. na wymianie niektórych nadawców komercyjnych, w ramach tej samej liczby multipleksów.Przymiarki do takiej małej rewolucji w NTC już trwają od pewnego czasu, były sygnalizowane przez państwową instytucję KRRiT (Krajową Radę Radiofonii i Telewizji). Potrzebna jest działalność wielowariantowa i rozpoznanie z wielomiesięcznym wyprzedzeniem. Podstawową kwestią jest zorientowanie się, ile dodatkowych kanałów będzie można uzyskać w NTC i jakim kosztem. Gdyby okazało się, że można będzie uzyskać znaczące dochody dla skarbu państwa, wtedy prace ruszą w dobrym tempie. Dochody mogą pochodzić z przetargów dla nowych nadawców oraz ze sprzedaży koncesji na nadawanie w multipleksach. Istotnym elementem byłoby dokonanie rewizji przydziałów częstotliwości dla terenowych nadajników TV, emitujących multipleksy. Dotychczas był stosowany plan genewski z 2006 r. który się niewątpliwie zestarzał i będzie go można udoskonalić. Szansą będzie możliwość bardziej równomiernego i zagęszczonego wykorzystania naziemnych kanałów TV. Można zauważyć, że w tej chwili niektóre kanały TV z pasma UHF są bardzo słabo lub wcale nie wykorzystywane. Dlaczego? Bo były zajęte przez innych, nietelewizyjnych użytkowników krajowych i zagranicznych, cywilnych i wojskowych. Którzy stopniowo będą uwalniać te kanały, modernizując i wymieniając swój sprzęt. Wymaga to długotrwałych pertraktacji. także międzynarodowych. Polska ma małe terytorium, za to wielu sąsiadów, którzy też mogą mieć apetyt na nowe multipleksy.