Wielu Czytelników z Warszawy zostało zaskoczonych operacją zmiany lokalizacji nadajników telewizyjnych w stolicy, co doprowadziło do zaniku dotychczas odbieranych programów TV.
– Operacja ta została źle przygotowana, zarówno pod względem informacyjnym, jak technicznym. Setki tysięcy osób w Warszawie i okolicach zostało pozbawionych możliwości odbioru programów TV, o czym nie zostali wcześniej uprzedzeni. Pod względem technicznym skutki zostały niewłaściwie oszacowane – uwypuklono wzrost mocy nadajników, a nie zauważono faktu, że ośrodek nadawczy zostanie przeniesiony poza miasto i wielu mieszkańców Śródmieścia znajdzie się poza zasięgiem silnych sygnałów TV.
Do tej pory mieszkańcy gęsto zamieszkałych dzielnic centralnych mogli odbierać programy bardzo łatwo. W promieniu kilku km od Pałacu Kultury, gdzie znajdowały się anteny nadawcze, sygnał był bardzo silny. Do jego odbioru wystarczała antena pokojowa lub mała antena, umieszczona przy oknie lub na balkonie, a nawet kawałek drutu. Sygnały z anteny nadawczej docierały skośnie z góry w dół i okoliczne budynki na ogół nie zasłaniały tras rozchodzenia się fal elektromagnetycznych. Bardzo silny sygnał w pobliżu iglicy Pałacu Kultury nie przeszkadzał, gdyż w odległości do kilkuset m nie było budynków mieszkalnych, a jedynie otwarty plac.
Ostateczny rozkład kanałów i mocy promieniowania przedstawiłem w tablicy. Trzy programy: TV4, TVN oraz Polsat zmieniły numery kanałów. W celu uzyskania odbioru tych programów należy przestroić telewizor. To czynność najłatwiejsza, trudniejsze jest dostosowanie się do innego kierunku doprowadzenia sygnału oraz do zmiany mocy sygnału.
W tablicy wpisałem dla każdego programu TV efektywną moc wypromieniowaną, czyli moc z uwzględnieniem zysku anteny nadawczej. Antenę nadawczą stanowi rozbudowany system, składający się z wielu elementów, o dużym zysku energetycznym. Dlatego moc wypromieniowana wynosi setki kilowatów, chociaż moc samych nadajników jest na poziomie kilowatów. Wszystkie nadajniki, z wyjątkiem TVP3 (czyli programu TVP Info), zwiększyły swoją moc wypromieniowaną. W dalszym ciągu występują duże dysproporcje mocy, od 800 kW dla programu TVP2 do 20 kW dla programów TV4 i TV Puls. Duże różnice mocy utrudniają prawidłowy odbiór programów, gdy zastosuje się pojedynczą antenę odbiorczą ze wzmacniaczem. Słabsze programy są zwykle zaśnieżone, a gdy wstawi się wzmacniacz antenowy, to najsilniejsze sygnały powodują przesterowanie wzmacniacza.
W dobrej sytuacji są osoby, które wcześniej korzystały z anteny zamocowanej na dachu, o ile przestrzeń w kierunku nowego ośrodka nadawczego w Łazach (w pobliżu miejscowości Janki) nie jest przesłonięta przez budynki lub drzewa. Wystarczy antenę TV obrócić w kierunku nowego źródła sygnału, aby uzyskać odbiór programów. Trudność może sprawiać wyjście na dach oraz zmaganie się z zardzewiałymi nakrętkami. W niektórych sytuacjach prościej i taniej jest zakupić nowe obejmy lub nawet nową antenę z masztem, niż regenerować skorodowane elementy metalowe.
Wiele osób, korzystających do tej pory z małej anteny zamocowanej w pobliżu mieszkania, zostało pobawionych możliwości odbioru programów TV. W tej chwili, po powrocie z urlopów, zostali oni zaskoczeni koniecznością zainstalowania nowej anteny lub dołączenia się do jakiejś sieci rozprowadzania sygnałów TV. Pociąga to za sobą dodatkowe wydatki, z czego mogą być zadowoleni producenci anten, sprzedawcy, instalatorzy albo operatorzy platform satelitarnych lub telewizji kablowej.
Do wyboru jest kilka możliwości. Jeżeli mamy łatwy dostęp na dach, a z dachu jest otwarta przestrzeń w kierunku ośrodka nadawczego, to możemy zdecydować się na zainstalowanie indywidualnej anteny TV. Antena powinna być szerokopasmowa, aby obejmowała kanały od 11 do 55. Takie warunki spełnia antena siatkowa (4 systemy antenowe przed siatką) lub antena logarytmicznie periodyczna (2 szeregi prętów zamocowane do dwóch metalowych wsporników). Antena logarytmicznie periodyczna ma większy zysk i lepszą kierunkowość, zwłaszcza w poziomie. W odległości do 15 km od nadajnika sygnał jest dostatecznie silny, aby wystarczyła antena bez wzmacniacza, o ile zainstaluje się kabel o małym tłumieniu (taki sam jak do anten satelitarnych), a jego długość nie przekracza 15-20 m.
Indywidualna antena TV to wydatek jednorazowy. W pozostałych wariantach musimy brać pod uwagę mniejsze lub większe wydatki okresowe (np. miesięczne), wynikające z opłat za dostęp do źródła sygnału TV. Pod uwagę można brać:
* skorzystanie z jednej z kilku dostępnych platform satelitarnych;
* dołączenie się do lokalnej sieci telewizji kablowej;
* zamówienie Videostrady, oferowanej przez TP SA;
* skorzystanie ze zmodernizowanej antenowej instalacji zbiorowej AIZ.
Ostatni wariant wymaga zasadniczej przebudowy i regulacji starej sieci AIZ. Decyzja należy do właściciela budynku. Konieczne są inwestycje, związane z zakupem i instalacją kompletu anten, nowych przemienników i ew. wzmacniaczy. Zaletą są małe koszty miesięczne utrzymania sieci AIZ.
W zbiorczej tablicy przedstawiłem różne oferty, zastępujące utratę 7 polskich programów TV, do tej pory odbieranych z telewizji naziemnej w Warszawie i okolicach. Wybrałem najtańsze wersje aktualnie dostępnych ofert oraz ich orientacyjne ceny. Nie podałem wszystkich kosztów dodatkowych, gdyż mogą one być różne, w zależności od miejsca zamieszkania. Do kosztów tych należą:
* w przypadku programów satelitarnych – koszt zakupu i zainstalowania anteny satelitarnej z konwerterem oraz kablem doprowadzającym sygnał do mieszkania + koszt zakupu lub wynajęcia i ew. aktywacji dekodera; zaletą jest dodatkowy dostęp do kilkuset niekodowanych programów zagranicznych FTA;
* w przypadku telewizji kablowej – koszt doprowadzenia instalacji kablowej do budynku i mieszkania;
* w przypadku Videostrady tp – koszt wynajęcia modemu; konieczność doprowadzenia linii telefonicznej o dobrych parametrach, w przypadku braku takiej linii.
Podane informacje mają charakter orientacyjny, w celu uzyskania dokładnych i aktualnych danych trzeba się zwracać bezpośrednio do firm, oferujących doprowadzenie programów TV.